Maak eenvoudig klimaatadaptieve keuzes met dit kwartetspel

Meer kansen door koppelen van maatregelen

Klimaatadaptief bouwen is geen bijzonderheid meer. Wel liggen er nog genoeg kansen die niet direct in relatie staan tot de impact van de maatregel, maar die wel van groot belang zijn in de uitvoeringspraktijk. Het is belangrijk om het grotere geheel te overzien wat vaak verder ligt dan bijvoorbeeld het gebouw zelf.

De keuze voor een specifieke duurzaamheidsmaatregel is voornamelijk opgave gedreven en er wordt minder goed gekeken naar de behoeften uit de praktijk. Dat blijkt uit een onderzoek van &Flux in opdracht van het Ministerie van BZK. De maatregelen die op dit moment worden toegepast door bouwers en ontwikkelaars zijn vaak retentiedaken, groene gevels, regentonnen en infiltratiekratten. Door het overzien van het scala aan maatregelen is het mogelijk om ze aan elkaar te koppelen. Zo kunnen ze elkaar versterken. 

DubbelDuurzaam kwartetspel

Er zijn veel keuzes te maken in duurzaamheidsmaatregelen en door de vele opties blijven er kansen liggen. Ons kwartetspel maakt die kansen zichtbaar. Wij willen opdrachtgevers, professionals en bewoners betrekken bij deze keuzes. Dat is precies waar het kwartetspel je de mogelijkheid toe geeft. De kaarten zijn gekoppeld aan 3 hoofdthema’s: biodiversiteit, waterhuishouding en hitte eiland effect. Elk met zijn eigen subthema’s en op welk niveau iets uitgevoerd wordt.

Op elke kaart met een duurzaamheidsmaatregel staat een foto/infographic en een korte uitleg. In totaal kun je 12 kwartetten maken. Eén kwartet heeft een specifiek thema en de speler moet alle vier de maatregelen verzamelen. Voordat je het gesprek begint, speel je het spel één keer als een normaal kwartetspel. Zo weet je welke maatregelen er allemaal zijn en heb je meer achtergrondinformatie voor het gesprek start.

Vervolgens voer je het gesprek en stel je vragen over de impact van een maatregel versus de kosten, maar ook wat er gebeurt als je meerdere maatregelen met elkaar combineert. Soms heb je met één maatregel voldoende effect behaald, maar is deze gezien de kosten niet mogelijk. Je zou dan naar meerdere goedkopere alternatieve combinaties kunnen kijken. Op deze manier wordt het gesprek gevoerd en kunnen professionals, opdrachtgevers en bewoners (in participatietrajecten) constructief (mee)beslissen over duurzaamheid binnen het project.

Alle belangen op een rij

Sommige maatregelen kunnen bewoners uitvoeren, andere worden uitgevoerd op grotere schaal of bij de aanvang van de bouw. De kracht van het kwartetspel zit hem in de mogelijkheid om in dezelfde taal, op hetzelfde niveau met elkaar te communiceren. Je informeert elkaar en doet dat op een toegankelijke manier met simpele kaarten. Je houdt aan de hand van de kaarten de moeilijkheidsgraad, het te behalen effect en de kosten onder de loep. Zo krijg je de belangen van iedere partij helder en maak je samen weloverwogen beslissingen.

Maatregelen kunnen elkaar goed versterken. Soms wordt een maatregel meteen afgeschreven zonder er goed en bewust over na te denken. Een moestuin is een voorbeeld waarbij het beheer vaak een obstakel vormt en daarom snel wordt afgeschreven. Met het kwartetspel kun je juist het gesprek hierover vormgeven en alle overwegingen meenemen. Daarnaast biedt het een compleet pallet aan maatregelen en koppelkansen: een beek of sloot aanleggen lijkt in eerste instantie een hele opgave, maar wanneer een straat toch wordt opengebroken, (bijvoorbeeld bij aanleg van een warmtepomp) is het de uitgelezen kans om toch eens over na te denken.

Bewustwording in klimaatadaptieve keuzes

Naast overwegingen is de bewustwording wat de maatregelen precies toe kunnen voegen aan de opgave ook belangrijk. Een passieve maatregel als het plaatsen van een leiboom voor de gevel kan bijvoorbeeld gelijk staan aan het gebruik van 4 airco’s. De schaduw van de boom zorgt er namelijk voor dat de woning niet wordt opgewarmd in de zomer. In de winter heeft de boom geen bladeren, waardoor de woning wél kan worden opgewarmd op het moment dat het juist nodig is.

Andere passieve maatregelen als het creëren van een overstek, diepere negge en een begroeide pergola zijn eveneens slimme manieren om de zon te weren in de zomer en juist het gebouw te laten verwarmen in de winter. Met het kwartetspel kom je er achter wat werkt voor jouw opgave.

Bijvoorbeeld in Den Bosch wordt een retentiedak gebruikt om water te bergen, hittestress tegen te gaan en en wordt het tegelijkertijd voor de sociale cohesie ingezet als moestuin. Het kwartetspel laat dit soort koppelingen goed zien.

Laagdrempelig keuzes maken

Het DubbelDuurzaam kwartetspel is een eerste stap in onze zoektocht naar het toegankelijk en bespreekbaar maken van klimaatadaptieve maatregelen vanaf het moment dat een project start. Het is een laagdrempelig middel om duurzaamheid te introduceren, betrokkenen verder te informeren en als groep te participeren. Een mooie ijsbreker om echt stappen te zetten naar een duurzamere leefomgeving. Leef de ruimte!