WIJKVERNIEUWING 3.0 MÉT WIJKBEDRIJF
Met de mentaliteit ‘niet lullen maar poetsen’ schreven we samen met BRO voor de prijsvraag van Panorama Lokaal een toekomstvisie voor de wijk Tilburg Noord. Een voorstel van hoe je sociale en fysieke opgaven op verschillende schaalniveaus met elkaar verbind en elkaar laat versterken.
Stadsranden van Tilburg
Zoals de Tilburgse Koerier schreef: Het DNA van Tilburg ligt in Noord. Een stad met veel kleur, jong talent, bedrijvigheid en creativiteit. Eigenzinnig en tegendraads. We bouwen voort op wat er de afgelopen 10 jaar al gedaan is, maar gaan voor wijkvernieuwing 3.0 waarin we ruimte, financiën en organisatiekracht creëren voor een divers woonprogramma, verdichten, klimaatadaptiviteit, biodiversiteit, sport en cultuur.
We maken de stadsranden klaar voor de toekomst en gaan uit van de kracht van verregaande samenwerking tussen bewoners, bewonersvertegenwoordigers, ondernemers, onderwijs en professionals. Wij denken dat er momenteel een organisatorische kracht ontbreekt die de schakel vormt tussen informele initiatieven en professionele inzet. Dit ontstaat niet vanzelf vanuit bewoners(groepen). Hier is een hulpstructuur voor nodig – een vruchtbare bodem waar dit uit kan groeien; het Wijkbedrijf Tilburg-Noord. Hier komen de ‘Makers van Tilburg-Noord’ samen.
Wijkbedrijf
Het Wijkbedrijf is hét middel om samen te investeren in verbetering van de wijk. Het brengt organisatie- en financieringskracht van bewoners, onderwijs, coalitiepartijen en andere belanghebbenden samen. Zo kun je investeren in een hogere omgevingskwaliteit, veiligheid, een duurzame leefomgeving en een inclusieve samenleving. Het is een onafhankelijke samenwerkingsorganisatie bestaande uit een bewonersvertegenwoordiging, onderwijsinstellingen, het bedrijfsleven en publieke instellingen.
De Makers van Tilburg-Noord” verenigen individuele belangen, doelen en middelen op basis van wederkerigheid.
Hij wijkbedrijf zet wijkkapitaal om in de vorm van mensen, kennis en middelen in meerwaarde voor de wijk. Zij herinvesteert de wijkwinst weer in (wijkvernieuwings)projecten en bewonersinitiatieven.
Daarnaast heeft het wijkbedrijf een belangrijke functie in de communicatie tussen alle partijen en hun activiteiten. Ze stelt zich proactief op en laat dat zien in een uitvoeringsprogramma. Hierin komen gemeenschappelijke doelen, middelen en de projecten van het wijkbedrijf samen, vanuit zowel de coalitiepartijen, professionals als bewoners en studenten.
Ruimte Zat voor woningen
De huidige stempelstructuur in Tilburg-Noord leent zich voor het toevoegen van ca. 2.000 woningen. Dat blijkt uit een scan die wij uitvoeren voor wijken, want er is Ruimte Zat in steden. Corporatie WonenBreburg kan haar aanbod in deze wijken met 10% vergroten en is er ook ruimte voor vrije sector huur & koop.
Het monotone en individuele wonen wordt doorbroken en (semi-) collectieve woonvormen verschijnen. Daarbij wordt de scheiding tussen woningen vriendelijker. Binnen de gebouwen ontstaan gedeelde voorzieningen en de openbare ruimte is ingericht op verblijven en ontmoeten. We zien een klimaatadaptieve strook door Tilburg-Noord lopen met in de wijken aantrekkelijke punten, nieuwe straathiërarchieën en een centraal gelegen wijkbedrijf.
Omdat in het noordelijke en zuidelijke plangebied verdicht wordt, ontstaat er in de ruggengraat van het plan meer lucht om ook de openbare ruimte weer een passende functie te geven. Door een afwisseling van sport, kwalitatief groen en ruimte voor ontmoeting en ontspanning ontstaan er op buurtniveau plekjes voor de diverse bewonersgroepen.
Food, cultuur en sport
Eten, sporten en cultuur zijn een van de meest verbindende elementen uit het leven. Juist omdat iedereen zijn eigen voorkeuren heeft, zorgt het samenbrengen daarvan voor mooie kansen. De volkstuinen worden uitgebreid, in het bos ontstaat een prettig wandelrondje, er verschijnt een openlucht podium met daarbij een markthal en een tribune. Zo kan er bijvoorbeeld ook het hele jaar door een drive-in bioscoop worden georganiseerd.
Het wijkbedrijf organiseert deze programmering en daarbij: voor alle fysieke ingrepen is er een koppeling met het wijkbedrijf in de vorm van leerwerkplekken, werkgelegenheid, vrijwilligerswerk, sociale contacten, ect.
Waterkracht en biodiversiteit
De wateropgave in Nederland is groot en groeiende. Ook in Tilburg-Noord zijn investeringen hard nodig. Vanuit de verlengde as van het stadspark krijgt het water een plek in het buitengebied: de Noorderplas. Deze kan werken als waterbuffer bij hevige regenbuien en het aangrenzende groene park van water voorzien.
Door het water zichtbaar en bereikbaar te maken voor alle bewoners, ontstaat er een plek waar mensen van het water kunnen genieten. Het hoogtepunt is de tokkelbaan die van 45m hoogte eindigt op het eiland, midden in de Noorderplas. Met een beleefpad, vogelspotplekken, plukwandelingen en workshops is er voor iedereen wat te beleven. Ook hier heeft het wijkbedrijf een krachtige rol, bijvoorbeeld in het onderhoud van deze plekken.
Zorg IN de wijk
We voegen ín de wijk levensloopbestendige woningen toe voor mensen met een lichte zorgvraag. Een goed bereikbare zorgenclave in het park is er bijvoorbeeld voor met mensen met een echte zorgvraag, zoals begeleid wonen, PG of dementie.
Dit is tegelijk een economische stimulans voor werknemers en uiteraard is het wijkbedrijf in het kader van educatie gekoppeld.
Leef de Ruimte
Onze toekomstvisie is helaas niet gekozen als winnaar. Maar het vele werk in deze rapportage wilden we toch graag laten zien, want trots zijn we zeker! Deze visie is ook tot stand gekomen door ons onderzoek Ruimte zat. Waarin wij kijken naar een stad of een deel ervan en onderzoeken waar plekken zijn voor meer woonruimte. Zo’n Stadsscan is mogelijk in heel Nederland. Benieuwd hoe wij werken?
Rapport
Wil je nog eens rustig de hele toekomstvisie lezen?
