10 tips voor een aardbevingsbestendig gebouw
Met deze 10 tips voor aardbevingsbestendig bouwen, richten wij de aandacht op goed en veilig wonen voor iedereen.
Aardbevingsbestendig bouwen: 2 manieren
Extreem sterk bouwen
Hoe sterker het gebouw, hoe beter het de krachten van een aardbeving kan weerstaan. Daarvoor worden extreem sterke staal- of betonconstructies toegepast. Betonconstructies zijn echter heel zwaar. De betonconstructie moet dus nóg steviger zijn om te compenseren voor zijn eigen gewicht. Daarom passen we extra wapening toe en zorgen we er daarnaast voor dat losse onderdelen aan elkaar gestort worden.
Staalconstructies zijn een lichtere en daarmee betere optie voor aardbevingsbestendig bouwen. Uitgaande van bovenstaande formule, krijgt een licht gebouw met een lagere aardbevingskracht te kampen. We letten bij de staalconstructie met name op de verbindingen, want dit zijn de zwakke schakels in het gebouw.
Bij aardbevingen geldt: kracht = massa x versnelling
Base Isolation
Een andere aanpak is Base Isolation, waarbij dempers tussen de fundering en het gebouw die de krachten van de aardschokken opvangen. Met deze dempers beweegt de ondergrond probleemloos mee met de beving, terwijl het gebouw op zijn plek blijft staan.
Constructie
1. Reserveer extra constructieruimte
Sterk bouwen: Kies je ervoor om je gebouw bestand te maken tegen aardbevingen, houd dan rekening met 10% tot 20% extra ruimte voor de bovengrondse constructie.
Base Isolation: Kies je voor dit systeem, houd dan rekening met extra ruimte voor de ondergrondse constructie. Dat heb je nodig voor de extra stevige fundering en de schokdempers onder de vloer. Houd rekening met 15 cm Base Isolation en 20% dikkere balken.
2. Wapen je drukvloer
Een normale vloer is opgebouwd uit vloerplaten met een cementdekvloer. Bouw je aardbevingsbestendig, dan komt hier nog een gewapende betonnen drukvloer tussen. De druklaag verbindt de vloerplaten aan elkaar en verdeelt het gewicht dat op de vloer drukt. Zo zorg je dat je tegelvloer in het geval van een beving netjes blijft.
3. Base Isolation: denk aan de 15cm regel
In Groningen zijn de bevingen horizontaal in plaats van op en neer. Werk je met Base Isolation, houd dan een vrije ruimte van 15 cm in horizontale richting om je constructiedelen aan. Om de hoogste risicoklasse aardbevingen te kunnen weerstaan, moet de fundering namelijk 15 cm heen en weer kunnen bewegen. Zorg er dus voor dat tussen de aansluiting van bijvoorbeeld de lift en de muur voldoende vrije ruimte zit.
4. Base Isolation: onderhoud
Base Isolation is niet onderhoudsvrij; de dempers moeten een keer vervangen worden. Daarvoor moet je er wel bij kunnen. Zorg er dus voor dat er een werkruimte met verlichting aanwezig is.
Afwerking & materialen
5. Bakstenen of niet
Onze Nederlandse baksteenmentaliteit komt ons nog duur te staan. Want ondanks dat baksteen één van de gevoeligste gevelbekledingen voor scheuren is, wordt er in Groningen nog volop met baksteen gebouwd. Kies liever flexibeler materiaal, zoals houten of aluminium gevelbekleding. Kun je echt niet zonder baksteen? Ga dan voor de Base Isolation en/of gebruik steenstrips.
6. Gebruik geen steenachtige binnenwanden
In de woningbouw worden binnenwanden traditioneel in lichte bouwstenen uitgevoerd. Dit is heel poreus materiaal en zijn dus niet goed bestand tegen aardbevingen. Beter is om de binnenwanden te bouwen van Metalstud: metalen U-frames waarop gipsplaten gemonteerd worden.
7. Aardbevingsbestendige plafonds
Plafonds zullen met de kracht van de bevingen in Groningen niet bij de eerste beving naar beneden komen, maar bij iedere beving trillen de plafondplaten losser. Een volwassenen persoon zal aan een vallende plafondplaat misschien alleen een nare hoofdpijn aan overhouden, maar voor kinderen in een peuterspeelzaal is dit een gevaar om serieus rekening mee te houden.
8. Nutsleidingen
Als de grond beeft is een water- of gasleiding zo geknapt. Zorg daarom bij de nutsleidingen voor een flexibele invoer en bewegingsvrijheid. Mocht het toch misgaan, dan zorgen een waterafvoer en een gasdetectiesysteem dat je niet voor vervelende verrassingen komt te staan.
9. Accepteer dat er iets stuk kan gaan
Heb je alle maatregelen getroffen om je gebouw zo goed mogelijk te wapenen tegen een aardbeving, dan kan er nog steeds iets kapot gaan. Als er een zware beving is geweest, moet je waarschijnlijk het een en ander vervangen. Het doel is uiteindelijk dat de bewoners het gebouw veilig kunnen verlaten.
10. Download de NPR 9998:2020
Bevind het project zich in bevingsgebied, dan vergoedt de NAM in principe de benodigde maatregelen om aan de NPR te voldoen 100%. Deze NPR norm download je hier.
Over deze blog
Mark Oostmeijer is bouwkundig modelleur en tekent projecten tot in de technische details uit. Versterkt bouwen hebben we o.a. toegepast bij het Kindcentrum Baflo, Kindcentrum Stedum en appartementengebouw Zaagmuldersweg Groningen. Deze gebouwen zijn aardbevingsbestendig gemaakt met Base Isolation. Wil je meer weten? Neem eens contact met hem op.