Negatieve prognoses? Werk aan je kansen!
Veel provincies, regio’s en gemeenten werken hard aan hun Woondeals, Snelheid maken is overal lastig. Zeker in gebieden waar demografische prognoses na 2030 toch weer op krimp wijzen, zien we onnodige onzekerheid ontstaan en daardoor gemiste kansen. Wij pleiten er in deze blog voor om prognoses niet te zien als voorspelling, maar als het scenario zonder ambitie. Die kun je er zelf aan toevoegen. We bespreken hoe je met een kritische blik op cijfers en een ambitie die kwaliteit centraal stelt, onzekerheden kunt omzetten in kansen. Want: zonder perspectief geen toekomst!
Kijk kritisch naar prognosemodellen
Wat in onze ervaring sowieso helpt, is om kritisch te kijken naar de input en output van prognosemodellen. Wat je erin stopt, komt er ook uit! Vaak genoeg zien we opvallende en niet uitlegbare resultaten uit prognoses, zoals voorspelde huishoudenskrimp in de populaire stad Groningen na 2030, of Ermelo als enige krimpgebied op een sterk groeiende Veluwe. Zulke uitkomsten ontstaan vaak door technische aannames in de prognosemodellen. Door deze aannames te herkennen en te herzien, kunnen beleidsmakers en ontwikkelaars een realistischer en optimistischer beeld schetsen van de toekomst.
Begrijp de mechanismes op de woningmarkt
In regio’s waar al decennialang groei is en waar bouwplannen klaarliggen, werken demografische modellen prima. Trends zijn daar stabiel en een goede graadmeter voor de toekomst. Maar in gebieden waar in de jaren ’10 groei en krimp dicht bij elkaar lagen, ligt dit anders. Recent woningmarktonderzoek naar migratiestromen en verhuismotieven toont aan dat de hernieuwde groei in deze gebieden voortkomt uit factoren zoals een verbeterde arbeidsmarkt en de mogelijkheid tot thuiswerken, de toegenomen waardering voor rustiger woongebieden en de hoeveelheid woon- en leefruimte voor je geld. Zulke mechanismes zijn moeilijk te vangen in een model, zelfs bij de meest toonaangevende demografische prognoses die we kennen. Door met een bredere blik de marktindicatoren en verhuisredenen te analyseren, herken je zulke ontwikkelingen wél.
Kaart Stadskanaal | jonge bewoner
Programmeer adaptief
Negatieve prognoses en hard snoeien in de woningbouwplannen leidt tot een zichzelf vervullende voorspelling. De dynamiek op de woningmarkt kent een hogere snelheid dan het proces van planvorming en procedures naar woningbouw. Ruimtelijke ontwikkeling kost veel tijd. Veel gemeenten die moesten omschakelen van krimp naar groei, zien hun oude plannen uit crisistijd nu snel vol raken, maar missen door de krimpjaren de routine om op tijd met voldoende nieuwe plannen te komen. Ondertussen vertrekken mensen onbedoeld en blijven starters noodgedwongen thuis wonen. Dit voedt op zijn beurt weer negatieve prognoses en dat leidt tot onzekerheid bij overheden. Laat je niet te snel afleiden tot een lage prognose, maar zet in op adaptief programmeren én zorg ervoor dat je voldoende ijzers in het vuur te houdt.
Creëer positieve toekomstscenario’s, met kwaliteit als fundament
Sommige ontwikkelingen zijn onvermijdelijk. Dat na 2030 het sterftecijfer oploopt en er steeds meer woningen vrijkomen, is daar één van. Bij ongeveer gelijkblijvende migratiestromen ontstaat dan ook onvermijdelijk leegstand. Wij draaien het liever om: hoe kun je actief investeren in de kwaliteit en aantrekkelijkheid van woongebieden, zodat de redenen voor blijven of instromen toenemen? Zolang Nederland een gewilde plek is om te wonen, zal wonen een schaars goed blijven en zijn er kansen genoeg om leegstand te voorkomen. Wij moedigen overheden en ontwikkelende partijen dan ook aan om te focussen op wat nodig is om een positieve toekomst te maken. Kwaliteit van de leefomgeving moet leidend zijn, waarbij het aantal woningen een resultaat is en niet het startpunt. Samen werken we graag aan plannen die perspectief bieden, want: zonder perspectief geen toekomst!
