INVLOED VAN CORONA OP WONINGMARKT
Er is een landelijk woningtekort en het thema ‘woningmarkt’ staat meer in de aandacht dan ooit te voren. Randprovincies als Zeeland hebben een unieke positie in het land, ook als het op wonen aankomt. Toch lijkt ook daar een andere wind te waaien dan enkele jaren geleden. Is dit overal in Zeeland hetzelfde? En welke invloed heeft de coronapandemie op deze verandering?
Zeeland groeit
2020 was een jaar met meer verhuizingen dan voorheen vanuit de zuidelijke Randstad en westelijk Noord-Brabant naar Zeeland. De instroom is verder toegenomen, de uitstroom afgenomen. De bevolking van Zeeland groeit sinds 2015, vooral als gevolg van een toenemende vestiging van buiten Zeeland. Reden genoeg voor de Provincie Zeeland om te laten onderzoeken wat hier aan ten grondslag ligt.
Ook met name de grote krapte van de woningmarkt en het overbieden op woningen vallen op. Deze ontwikkelingen waren ook voor 2020 zichtbaar, maar kwamen in 2020 sterker tot uiting. Samen met I&O Research onderzochten we voor de provincie Zeeland de verhuismotieven die verantwoordelijk zijn voor deze nieuwe groei.
Toename instroom
De coronapandemie lijkt bestaande trends te versterken. Er was sinds 2015 al sprake van bevolkingsgroei in Zeeland, deze groei komt voornamelijk door vestiging vanuit gemeenten buiten Zeeland. In 2020 is er een duidelijke toename van de instroom van buiten de provincie. Kijkend naar de timing van verhuizing lijkt dit met de coronapandemie samen te vallen. Een deel van de instroom is ook te verklaren uit inschrijvingen van 2e woningen. Dit betreft dus recreatieve instroom en niet zozeer primaire bewoning.
De instroom vanuit de Randstad lijkt (in ieder geval tijdelijk) versterkt. Dit is te merken in de grotere kernen met een breed voorzieningenaanbod en in de dorpen met basisvoorzieningen als een basisschool en een supermarkt. En met name op de eilanden met een gunstige ligging en bereikbaarheid ten opzichte van de Randstad. Dit betekent dat de instroom vooral landt op plekken die al een goede marktpositie hadden binnen Zeeland.
3 doelgroepen
Maar welke groepen zorgen ervoor dat de instroom toeneemt? De drie grootste groepen: jonge gezinnen uit steden die op zoek zijn naar rust, ruimte en betaalbaar grondgebonden wonen, 45-59 jarigen die woningen zoeken die levensloopbestendig gemaakt kunnen worden en 60+ers die op zoek zijn naar een levensloopbestendige woning. Vooral de instroom van jonge gezinnen is nieuw en biedt ook een nieuwe kans voor de regio.
In meerdere grote kernen van Zeeland, bijvoorbeeld Middelburg en Vlissingen zijn de afgelopen jaren relatief weinig woningen toegevoegd aan de voorraad. Hierdoor was het ook niet mogelijk om in te spelen op de hernieuwd vraag. Hier is sprake van een (zeer) hoge marktdruk, waarschijnlijk deels door het niet kunnen bedienen van een groep huishoudens die wel op zoek zijn maar geen passend woningaanbod hebben kunnen vinden.
Afname uitstroom
We zien bij een de leeftijdsgroep 0-20 jaar, als gevolg van de coronapandemie op dit moment een afname van uitstroom. Zij gaan waarschijnlijk niet op kamers wonen, terwijl zij dat voor de coronapandemie wel deden. Zij blijven dus langer in het ouderlijk huis wonen. Hier tegenover staat dat in studentensteden als Middelburg en Vlissingen dus een lagere instroom is van studenten van elders. Zij komen minder snel naar een kamer in deze steden.
De link met Zeeland
Ook blijkt dat een link met Zeeland veel voorkomt onder verhuisden en verhuisgeneigden. Zij hebben op de een of andere manier Zeeland al ‘op de radar’ staan. Vaak hebben zij Zeeuwse roots, familie er wonen, of hebben door toerisme en vakantie een band met de Provincie. Dit geeft ook aan dat niet elk huishouden vanuit de Randstad nu de ogen op Zeeland heeft gericht. Tegelijkertijd is de gestegen instroom wel een duidelijke indicator van een hernieuwde interesse.
Woonagenda’s ontwikkelen
De provincie is gestart met een traject om woonagenda’s te ontwikkelen met de gemeenten. Het belang hiervan wordt door dit onderzoek nogmaals onderstreept. Hoe dynamisch en beweeglijk de woningmarkt is, blijkt des te meer tijdens de pandemie. Dat er een vorm van samenwerking gevonden wordt waarin flexibel gereageerd kan worden is van groot belang, denk aan samenwerkingen met corporaties en makelaars. Verdere aanbevelingen:
- Herijk de geldende provinciale prognose. Houdt rekening met de marktdruk en de kansen die corona bied.
- Creëer doorstroming door passende woningen te maken voor ouderen;
- Bied ruimte voor de vraag van nu met oog voor de krimp in de toekomst. Heb ook oog voor de renovatieopgave in de provincie.
