RUIMTE ZAT VOOR DE NIEUWE STAD
Een jaar na ons onderzoek 'Ruimte Zat in de Stad' is er een vervolg. Wij kijken naar hoe ruimtegebruik verandert en hoe de bestaande stad daar gebruik van kan maken om de stad van de toekomst te worden. Er is Ruimte Zat voor de nieuwe stad!
Ruimte Zat staat niet stil
In 2020 hebben wij ons rapport Ruimte Zat in de Stad gelanceerd, waar we uitgebreid onderzoek deden naar de capaciteit van bestaande wijken. Conclusie: er is genoeg ruimte in de bestaande stad! Ruimte voor 600.000 tot 800.000 stadswoningen om precies te zijn. Inmiddels hebben we bijna 10 procent van de totale Nederlandse naoorlogse corporatie-woningvoorraad onder de loep genomen, door projectaanvragen besteld door coöperaties, gemeenten en enkele provincies. De resultaten komen overeen met onze onderzoekshypothese.
We hebben een zeer uitgebreid vervolgonderzoek gedaan waaruit blijkt dat er nóg meer ruimte in de bestaande stad is. Ruimte voor nog eens 200.000 woningen in de komende 10 jaar. Dat zijn twee nieuwe steden ter grootte van Almere! In zowel het oorspronkelijke als het vervolgonderzoek hebben we met behulp van een innovatieve onderzoek-systematiek big data gecombineerd met ontwerpend onderzoek. Voor de extra ruimte hebben we gekeken naar verouderde winkelcentra, de transformatie van naoorlogse zorglocaties en binnenstedelijke tankstations.
Webinar terugkijken
We verzorgden een webinar over ons onderzoek ‘Ruimte Zat in de Stad’ en ons vervolgonderzoek ‘Ruimte Zat voor De Nieuwe Stad’.
Meer ruimte door transformatie van winkelcentra
Wijkwinkelcentra staan vaak op centrale plekken in de wijk en bestaan uit grote oppervlakten met eenlaagse, monofunctionele bebouwing en veel parkeerruimte. De toevoeging van woningen op deze plekken verbetert de levendigheid en het gevoel van veiligheid in de wijk. Daarnaast zorgen extra bewoners op termijn voor meer voorzieningen, die ook al jaren onder druk staan of verdwijnen in de naoorlogse stadswijken. Denk hierbij aan scholen die de laatste jaren worden samengevoegd, bibliotheken die sluiten en openbaar vervoer lijnen die dreigen te verdwijnen vanwege verminderd gebruik. We hebben de meest geschikte wijkwinkelcentra in naoorlogse buurten onderzocht. De conclusie: de transformatie van winkelcentra biedt ruimte voor in totaal 86.000 nieuwe woningen en daarnaast voor meer, betere en passendere voorzieningen.
Meer ruimte door veranderde mobiliteit
Het autogebruik gaat de komende jaren flink veranderen. Het mobiliteitsbeleid wijzigt om aan de klimaatdoelstellingen te voldoen. Vanaf 2030 mogen er geen auto’s met verbrandingsmotor meer worden verkocht. Twintig jaar later mogen ze zelfs niet meer de weg op. Dat betekent dat de tankstations gaan verdwijnen en vervangen worden door laadpalen- en stations. Ook de hindercirkels rondom benzinepompen zullen dan vrijkomen. Uiteindelijk onstaat hier plek voor 88.000 nieuwe woningen.
Meer ruimte door vernieuwing zorgcomplexen
Verzorgingstehuizen uit de naoorlogse periode zijn aan veranderingen onderhevig. Wetgeving wijzigt bijvoorbeeld, maar ook de woonwens van ouderen verandert. De transformatie van bestaande zorglocaties biedt ruimte voor meer geschikte woonruimte voor zorgbehoevende ouderen, maar ook voor 26.000 extra woningen.
Stadsuitbreiding nu al geïntegreerd in lokaal beleid
Alleen al op deze drie terreinen is er ruimte voor net zo veel wooncapaciteit als wanneer we twee nieuwe steden ter grootte van Almere zouden bouwen. Met het verschil dat de realisatie van Almere 44 jaar tijd kostte, en deze transformatieopgaven binnen bestaande wijken al binnen 10 jaar gerealiseerd kan worden. De grootste winst zit hem niet alleen in omvang en snelheid, maar juist ook in het benutten van koppelkansen en het gebruiken van de transformatie om andere problemen aan te pakken. Denk hierbij aan het werken aan klimaatbestendige wijken, de integratie van natuurwaardes en oplossingen voor sociaaleconomische problemen in bestaande wijken. Zo snijdt het mes aan twee kanten en die kansen grijpen steeds meer beleidsmakers aan.
De resultaten van Ruimte Zat worden nu al breed herkend door bijvoorbeeld gemeentes, provincies, koepelorganisaties, corporaties, ontwikkelaars en commerciële partijen. Stedelijke verdichting wordt op veel plekken op dit moment al in lokaal beleid verankerd, waarbij ons onderzoek als fundament voor beleidskeuzes wordt gebruikt.
